HƯƠNG VỊ TẾT (1)

NGÀY XUÂN LAN MAN CHUYỆN CÂU ĐỐI

Từ giàu cho chí nghèo, ngày xưa ăn Tết mà trong nhà thiếu đi một Câu Đối thì giống như ăn Tết mà không có mùa xuân.

BÌNH ĐỊNH HÀNH

Lĩnh Thụy

Qua Văn học cổ ta đã biết các bài Hành nổi tiếng của Trung Hoa như Tỳ Bà Hành của Bạch Cư Dị, Trường Can Hành, Hiệp Khách Hành của Lý Bạch, Yên Ca Hành của Cao Thích, Đào Nguyên Hành của Vương Duy …  Gần hơn, Việt Nam có Tống Biệt Hành của Thâm Tâm … Nay có bài Hành về quê hương Bình Định

VỊ TẾT

THƠ XUÂN XƯỚNG HỌA

Ngày xưa tháng rộng ngày dài, cuộc sống không vướng víu nhiều với tiện nghi công nghiệp. Các cụ xưa không bận bịu nhiều với hối hả của manh áo chén cơm, nên khi chơi xuân là các cụ chơi cả tháng. Chơi là chơi cho hết tháng giêng.

MÙI TẾT

DẠO CHỢ TẾT ÔNG TÁO

Hoài An

Ngày hết, Tết sắp đến.

Cứ đến ngày đưa Ông Táo về trời là đã thấy mùi Tết.

CON TÀU THỜI GIAN (4)

TIẾT KHÍ VÀ NHỊ THẬP BÁT TÚ CỦA ÂM LỊCH  (tiếp theo)

Tinh Tú - Cơ sở để làm Lịch

Lịch Ta – Lịch Âm mà Việt Nam đang sử dụng có nguồn gốc từ Trung Hoa. Ông cha ta ngày xưa đã có những cố gắng nhận diện, tìm ra những quy luật phức tạp của Lịch Tuần trăng để vận dụng riêng cho đất nước. Mỗi triều đại đều có lập ra các cơ quan “coi sóc” về Lịch, về thời tiết như Lầu Chính Dương thời Lý, Thái Sử Cục thời Trần, Thái Sử Viện thời Lê, Khâm Thiên Giám thời Nguyễn.

CON TÀU THỜI GIAN (3)

TIẾT KHÍ VÀ NHỊ THẬP BÁT TÚ CỦA ÂM LỊCH

Tiết Khí phân định 4 mùa

Con Tàu Thời Gian tự nó nó trôi. Như ngựa chạy, như tên bay, thời gian là chuyển động, không ai bắt thời gian dừng lại để chờ đợi dòng đời. Lịch là công cụ ghi nhận chuyển động của dòng đời theo thời gian. Lịch tồn tại cùng văn minh lịch sử nhân loại, nó phản ánh nhận thức của con người với xã hội và tự nhiên của vũ trụ.

CON TÀU THỜI GIAN (2)

SƠ LƯỢC LỊCH TÂY – LỊCH TA    (tiếp theo)

Lịch Gregory  tháng 10 / 1582

Dương lịch Việt Nam đang sử dụng là loại Công lịch mà nước ta chính thức công nhận năm 1967. Độ dài của năm Dương lịch được tính bằng khoảng cách trung bình giữa hai điểm Xuân phân trên Hoàng đạo khi trái đất quay giáp vòng quanh mặt trời. Đây là Lịch Gregory đã cải tiến từ Lịch Julius do Hoàng Đế La Mã Julius Caesar ban hành năm 45 trước công nguyên

Ngày 1 tháng 3 năm 1582, Giáo Hoàng La Mã  XIII là Gregory (Gregorius) đã ban bố cải cách Lịch Julius đang sử dụng với nội dung như sau :

CON TÀU THỜI GIAN (1)

SƠ LƯỢC LỊCH TÂY – LỊCH TA

Quỹ đạo của Trái đất và Mặt trăng

Ngày hết Tết đến. Tết Dương lịch đã qua rồi nửa tháng, nửa tháng nữa lại đến Tết ta. Con tàu thời gian cứ vậy mà trôi. Năm, tháng, ngày, giờ cứ vậy đi qua với dòng đời.

                 Thời giờ ngựa chạy tên bay

                 Hết trưa lại tối, hết ngày lại đêm

                 Đông qua Xuân lại đến liền

                 Hè về rực rỡ, êm đềm Thu sang …

CÙNG THƠ

SỢ TĨNH LẶNG

                         TĨNH
                         DoKinhThi

Mờ sương cuối bãi thuyền neo

Lăn tăn sóng gợn mây treo mặt hồ

Ngàn cây buông bóng quanh bờ

Mười năm thầm lặng vỗ về trăm năm

                         SỢ
                         Thiiasao

Hải thuyền mệt mỏi buông neo

Rùng mình sợ sóng leo xeo ao hồ

Hải tặc buông kiếm lên bờ

Sợ lời ru vợ đợi chờ bao năm

                         LẶNG
                         TruongNghi

Bên cầu thầm lặng buông neo

Lơi câu mái đẩy nặng đeo sông hồ

Dặm sương đâu bến đâu bờ

Xa xăm tiếng võng dầm dề tháng năm

TRI HUYỆN BÌNH KHÊ (2)

BÀI PHÚ “BẰNG HỮU KIM KÝ” CỦA QUAN HUYỆN – MỘT BÀI PHÚ TOÀN LÀ TỤC NGỮ

Quan Lãng tử Tri huyện Bình Khê Nguyễn Đôn Phục, theo Quách Tấn thì ông rất giỏi nôm. Mẫn tiệp, lanh lẹ như ông thì có thể có nhiều trước tác để lại. Nhưng hiện giờ biết được ở ông chỉ đôi câu thơ trào lộng truyền khẩu và bài phú “Bằng Hữu Kim Ký”. Bài phú trên trăm câu dùng toàn là tục ngữ ghép lại, nhưng rất mạch lạc, đối nhau rất chỉnh theo thể văn vần cổ xưa.

Nghe nói rằng ông làm bài phú nầy với ngụ ý châm biếm các quan. Cũng vì bài phú nầy mà quan đầu tỉnh lúc đó kiếm chuyện làm cho ông bị cách chức.

TRI HUYỆN BÌNH KHÊ (1)

MỘT ÔNG QUAN LÃNG TỬ

Đọc Vang Bóng Một Thời của Nguyễn Tuân, người nào có chút lòng hoài cổ thấy ngậm ngùi nhưng thật hào sảng với truyện Chữ Viết Người Tử Tù, thấy một chút khoan khoái qua Chén Trà Trong Sương Sớm, thấy cả không gian đầm ấm, hương vị Tết như thơ của mấy cụ Đồ với bài Hương Cuội … Phải nói cả 11 truyện ngắn của Vang Bóng Một Thời không có bài nào non tay qua bút lực của Nguyễn Tuân.

Trong Vang Bóng Một Thời, Nguyễn Tuân dành ra đến 2 truyện ngắn là Thả Thơ và Đánh Thơ để xây dựng lại hình ảnh món ăn chơi của “một thời vang bóng”.

BẾN CŨ

                           Lĩnh Thụy - Quy Nhơn 1973

  

Chàng tráng sĩ dừng chân trên bến vắng

Tiếng reo hò quân giặc vẳng bên tai

Chiếc nhung y đẫm máu lẫn bùn lầy

Mặt rạm nắng vì dạn dày sương gió

Dòng sông lặng nhấp nhô con thuyền nhỏ

Ánh trăng ngà tươi sáng tỏa nơi nơi

Chàng băn khoăn muốn gọi chẳng nên lời

Cô lái vội nhoẻn miệng cười tình tứ

Mời tráng sĩ !

Rồi lướt sóng thuyền xa mờ bến cũ

Nước lửng lờ, chàng thiếp ngủ trong khoang

Tiếng chim khuya buông rời rạc mơ màng

Sương thấm lạnh, dăm tiếng gà xao xác

Trăng xế bóng cô lái buồn man mác

“ Dậy đi chàng mau giết giặc lập công

Nơi quê nghèo em vẫn đợi vẫn mong

Người chiến sĩ oai hùng trên tuấn mã “

Yên giặc giã

Chàng trở lại tìm người xưa bến cũ

Đâu bóng thuyền và nàng đã ra đi

Lúc hỏi thăm mới biết một thứ phi

Rời cung điện cứu người khi nguy biến

Và chiều nay trên đường ra chiến tuyến

Có kẻ buồn như khúc nhạc sầu bi

Tay vạm vỡ nhẹ tì lên đốc kiếm

Nhìn cờ đào chàng lại giục ngựa phi … 

LỤA PHÚ PHONG (2)

HÌNH ẢNH MỘT KẺ SĨ QUA CÂU CHUYỆN TẤM LỤA

Quá Hải Vân Quan - Trần Bích San

Tam nguyên Vị Xuyên Trần Bích San trấn nhậm ở Bình Định chỉ có mấy năm, nhưng trong lòng người Bình Định, Tuy Viễn, Bình Khê đã ghi nhận ở ông là một vị quan hết lòng vì dân, vì nước.

Đất Tuy Viễn mở rộng lên phía tây sau nầy thành lập nên huyện Bình Khê (Tây Sơn của Bình Định và Thị xã An Khê của Gia Lai ngày nay) là từ cặp mắt của người kinh bang tế thế Trần Bích San. Đưa các câu ca dạy dỗ con cái trong gia đình

LỤA PHÚ PHONG (1)

VÌ XẤP LỤA, QUAN TAM NGUYÊN NHẬN ROI ĐÒN CỦA MẸ

Phú Phong xưa đã nổi tiếng nghề ươm tơ dệt lụa. Dòng nước mát Sông Côn hợp lưu cùng sông Đá Hàn, những bãi dâu xanh ngắt Hà Nhung, Trinh Tường, Phú Lạc … cùng với buồng tằm Thuận Nghĩa … đã làm nên thương hiệu Lụa Phú Phong. Năm 1911 Hãng dệt Delignon (Établissements L.Delignon) có trụ sở ở Paris đã mở nhà máy tại Phú Phong, nơi hợp lưu 2 con sông trên để khai thác nghề kéo sợi dệt vải của nơi nầy.

ĐỘC TIỂU THANH KÝ (2)

THAM KHẢO MỘT DỊ BẢN DO NHÀ THƠ LINH ĐÀN CUNG CẤP

Ký họa chân dung nhà thơ Linh Đàn

Ta đang mến mộ một người nào đó, đang thần tượng hóa một cái gì đó, bỗng có người đứng ra cho đối tượng đó có những khiếm khuyết thì thông thường trong cuộc sống, người đời có ngay một phản ứng tức thời là “không ưa” gì người đã phát hiện ra khiếm khuyết đấy. Trong văn học cũng không tránh khỏi lẽ thường tình. Nhưng trong văn học ngoại trừ những cứ liệu còn phải có những lập luận vững chắc để xác định độ tin cậy cho cứ liệu.

ĐỘC TIỂU THANH KÝ (1)

MỘT BÀI THƠ ĐƯỜNG LUẬT BỊ THẤT NIÊM !?

Độc Tiểu Thanh Ký - Nguyễn Du

Sách giáo khoa hiện nay soạn cho học sinh học về Nguyễn Du, ngoài Kim Vân Kiều còn có bài Độc Tiểu Thanh ký lấy trong các di cảo của cụ. Bài Độc Tiểu Thanh ký có 2 câu kết được nhiều người nhớ và sử dụng trích dẫn khi tìm hiểu về Tố Như - Nguyễn Du. Nói đến Nguyễn Du, người ta có thể nhắc liền đến tâm sự :

“Không biết ba trăm năm sau nữa, trong thiên hạ có ai là người khóc cho Tố Như” ...

TÂM SỰ ĐẦU NĂM

Thế là lịch đã sang năm 2011. Năm qua, một tháng trời lang thang để xem mình có phải là mình giữa cuộc sống bôn ba. Té ra mình vẫn chưa già, mình vẫn thấy cuộc đời còn dài để phải làm giàu tri thức.

Lang thang cùng các trang nhật ký điện tử. Mình đã thấy được một góc nhìn khác của Duy Nhất, một lề trái mà phải của Đào Hiếu, một vùng

MỪNG 2011

                                  Chúc Mừng Năm Mới