TIẾNG GẦM TRONG CUNG CẤM

Già Lạc lặng lẽ bước ra đường, cánh cửa Am nhẹ khép phía sau lưng nhưng giữa đêm thanh vắng nên cũng gây thành tiếng động rõ to. Mùi hương trầm đuổi theo thoang thoảng như còn muốn níu lấy đôi chân Già nán lại chốn thiền thêm chút nữa. Già thầm trách mình sao lắm chuyện. Chỉ mỗi một câu chuyện cần phải hỏi, rồi chuyện vãn kéo dài đến nỗi Già quên cả giờ giấc. Sư cụ Am Tịnh Liên sau thời kinh chiều cũng mải mê đàm đạo với Già bỏ cả nghỉ ngơi. Nếu đêm chưa khuya, chắc Già cũng chưa phải quay gót.

Ngẩng lên nhìn trời, Già Lạc thấy sao Cày đã lên quá trên đỉnh đầu, trăng thượng tuần xê xế phía Tây bóng khuất sau tàu cau cao. Mọi thứ chung quanh chìm trong yên ắng. Già Lạc trầm ngâm đạp lên cái bóng đổ dài của mình trên đường. Chốc nữa thôi. Cũng đã sắp tới giờ nghe tiếng Hổ gầm phát ra từ phía Hoàng cung.

Hôm trước đem củi vào bán trong chợ Hoàng thành, Già Lạc nghe được tin ngọc thể của Hoàng thượng chẳng ổn. Không hiểu sao mình mẩy Vua bỗng ngứa ngáy sinh ra đầy lông lá. Hình như các Ngự y trong cung không biết đó là căn bệnh gì, tất cả đều bó tay trước hình dạng quái ác của nhà Vua. Người trong Hoàng thành còn tán với nhau là khi mấy đại quan vào vấn an, Vua vụt chồm lên chụp phải một người nhe răng cắn lấy cắn để. Cả triều thần đều một phen kinh hoảng. Từ ấy đến nay, hằng đêm người ta nghe tiếng gầm gừ vang ra từ chốn hậu cung. Thoạt đầu chỉ nghe lơi lơi tiếng hừng hực, nhưng càng về sau thốt lên thành tiếng gầm xé tai của loài dã thú chốn sơn lâm. Mọi người cho là Vua đã hóa thành Hổ.

Già Lạc chợt bật cười thầm. Bấy lâu nay lăn lộn với núi rừng, không chỉ với Thỏ Sóc Hươu Nai…, Già đã từng gặp gần như đủ hết các loài ác thú. Giờ Già bỗng muốn được thấy bóng dáng con người trong hình hài của Chúa sơn lâm. Không khéo lại phạm húy mất. Nhưng nói để mà vui chớ với kẻ thường dân như Già dễ gì diện kiến được long nhan. Mà kể ra cũng lạ, chuyện người hóa Hổ biết được trong đời Già, lần nầy có phải là lần thứ nhất đâu.

Bốn mươi, bốn mốt năm về trước, quãng ấy Già chừng đâu được hai lăm, hai sáu, thuở mà vợ chồng Già mới xuôi về đây che tạm cái lều bên lạch Phù Khê, Già thường theo cửa Quảng Phúc vào ra Hoàng thành đổi chim muông lấy gạo lấy mắm. Già còn nhớ dạo đó cả Thành râm ran câu chuyện người hóa Hổ muốn hại Vua lan ra khắp ngõ hẻm hang cùng. Năm ấy Tiên đế Lý Nhân Tông đang ngự thuyền ở Dâm Đàm xem đánh cá, trời bỗng chợt nổi mây mù mịt mà chung quanh lại có tiếng mái chèo rào rào bơi sát bên thuyền Rồng, Vua sợ có biến nên lấy giáo từ bọn thị vệ ném ra. Mây mù theo đó lắng tan nhưng mọi người hoảng kinh thấy trên thuyền tự nhiên xuất hiện một con Cọp dữ. Người đánh cá vội lấy tay lưới chụp trùm lên con thú. Khi định thần nhìn rõ thì té ra con thú trong lưới đó lại chính là Thái sư Lê Văn Thịnh. Sau nghe đâu triều đình bắt tội là Thái sư học được phép lạ hóa ra Hổ định làm chuyện thí nghịch, nhưng Tiên đế xét vì Thái sư đã có nhiều công trạng với đất nước nên chỉ đưa đi an trí trên miệt Thao Giang.

Già Lạc chép miệng thở dài. Thuở trước là Thái sư, dạo nầy lại là Hoàng thượng. Sao vậy nhỉ. Người hóa thú không phải Quan thì cũng là Vua, không phải kẻ cầm cân nẩy mực thì cũng là người có quyền uy tối thượng !

Xa xa phía trước bóng Hoàng thành chìm dưới chân trời. Ánh trăng mờ mờ soi chẳng rõ đường đi nhưng Già Lạc vẫn rảo bước. Mấy khi nay Già đã vốn quen đi lại, đã quen từng vạt cỏ bờ cây trên đường nầy. Nơi sơn thôn hoang dã lèo tèo mấy nóc nhà, chỉ riêng Già là thường qua lại chốn vắng vẻ nầy để hầu chuyện cùng với Sư cụ Am Tịnh Liên. Am Tịnh Liên chỉ là một mái lá nhỏ dựng bên bờ đầm chừng ba năm nay. Sư cụ là người trước đây như thế nào, ở đâu về đây… Lâu nay Già không tiện hỏi hay đúng hơn là không muốn hỏi. Già chỉ cần biết khi bước vào thảo am của Sư cụ xem có vẻ nghèo nàn so với những ngôi chùa Phật vàng tráng lệ do triều đình xây dựng trong thành, nhưng chỉ có ở đây Già mới thấy mình phiêu phiêu như ở giữa chốn hư vô. Già chỉ cần biết khi tiếp chuyện cùng Sư cụ với bao nhiêu chuyện trên đời không riêng gì là chuyện của cửa thiền, Già thấy mình như nhẹ hẳn ra sau những nhọc mệt với công việc hằng ngày. Nhưng đêm nay… Đêm nay trên đường rời thảo am trở về nhà, Già thấy vẫn còn cái gì đó chưa làm thanh thản được bước chân. Tại sao những người đầu tắt mặt tối như Già không sinh ra chuyện hóa thành ác thú như vậy. Rồi trong hình hài ác thú, con người có hay không có bản tính của con người… !? Già chưa kịp hiểu hết những gì lúc nãy Sư cụ đã nói.

Đang rảo bước Già Lạc bỗng dợm chân đứng lại. Một bóng đen thoáng vụt qua lao biến trong màn đêm dao động cả tàng cây bên đường. Phía trước mặt là một khe nước cùng với nhịp chân chạy vừa rồi, Già biết chắc bóng đen lúc nãy hẳn là một con nai tơ. Ừ, nếu con nai vừa rồi là một con nai trắng thì hay biết mấy. Nếu muốn Già sẽ theo dấu nó đến cùng và chẳng muộn gì nó sẽ dính bẩy sập của Già. Chẳng cần phải dùi mài kinh sử như Thái sư tiền triều làm gì, chẳng cần chi phải đeo đuổi khoa cử, vì dưới triều Hoàng thượng hiện nay đã có lắm người được triều đình ban tước lộc chỉ nhờ vào mỗi một việc là dâng lên cho Vua những con rùa, con chim, con hươu trắng…

Già Lạc soải chân bước qua khe nước rộng. Nói cho cùng, việc Hoàng thượng ưa điềm lành thích vật lạ đâu có gì đáng để phải tán chuyện. Hồi nhận được báo tiệp của Thái phó Lý Công Bình ở Châu Nghệ An phía nam gởi về, Hoàng thượng xa giá đến tận các kiểng chùa, các đạo quán trong thành để lạy tạ ơn trên đã ngầm giúp cho Thái phó thắng giặc. Điều đó tỏ thấy Hoàng thượng rất sùng đạo, đắm vào đạo hơn cả Vua cha. Cả Hoàng thái hậu tiền triều là Linh Nhân Hoàng hậu Ỷ Lan được tiếng mộ đạo cũng chẳng thể so bì. Già Lạc trầm ngâm. Thế thì nay sao Hoàng thượng lại hóa thành ác thú cuồng loạn cắn xé làm ai cũng phải sợ, triều đình phải sắm “kim lung” cho Hoàng thượng ở tạm trong đó. Sao vậy nhỉ !?

* * *

Ánh đèn tờ mờ trong nhà không đủ sáng để xuyên qua phên liếp thưa. Tiếng con Mốc rít khe khẽ ở bên trong. Già Lạc vừa đẩy tấm phên bước vào nó đã quắn quíu vẩy đuôi, dụi đầu quấn lấy chân Già.

-  Ông nó về rồi đấy à.

-  Bà nó cũng chưa ngủ sao.

-  Mới vừa hãm ấm nước đấy, lấy Ông nó uống nghe.

Nhìn bọt nước lá vối lăn tăn nổi trào trên miệng bát đất, Già Lạc hít một hơi dài lắng nghe cái mùi ngai ngái của lá vối đậm hơi khói bếp xông sâu vào trong lồng ngực. Mùi sương đêm hầu như đã rũ bỏ hết bên ngoài sân. Mấy mươi năm rồi vợ chồng Già đạm bạc bên nhau, nó nồng nồng, chan chát nhưng lúc nào cũng quyện sánh như màu sắc cùng mùi vị của bát nước lá vối.

-  Sao Bà nó không uống cùng.

-  Ừ, Ông nó uống trước đi. Tiếng trong cung đêm nay… có vẻ muộn hơn mọi khi Ông nó nhỉ !?

Có vẻ là vậy, Già Lạc ngập ngừng đưa bát nước lên môi. Hoàng cung là nơi quyền quý cao sang, chắc Hoàng thượng chưa từng dùng tới thứ nước dân dã nầy. Nghe đâu thiên hạ cho rằng Hoàng thượng chính là hóa thân của Đức Thánh Láng Từ Đạo Hạnh. Già còn nghe nói Đức Thánh Láng trước khi hóa có bảo cùng đồ đệ rằng vì túc nhân chưa hết nên phải thác thai vào cung ! Già chưa thấy hết sự huyền diệu của đạo pháp nhưng dưới cặp mắt tục thế của mình, Già nghĩ đã bước vào chỗ chức quyền là nơi phải chấp lấy sự quyết liệt chốn trần đời. Nơi ấy, dễ gì Hoàng thượng đã có được cảnh ấm cúng như Già nâng bát nước mà vợ của Già vừa mới rót cho. Chốn quan trường, chỗ triều trung là nơi cuốn xoáy cuộc sống của tứ dân. Thế nào mới gọi là đủ đạo hạnh để bước vào nơi hiểm ác đó mà vẫn ung dung, thanh thản. Rong chơi trong cõi tồn sinh, dễ gì đạo hạnh thắng được cám dỗ của hưởng thụ và quyền lực… Già Lạc thấy mình như càng lúc càng đắm chìm vào những vướng bận không đâu.

-  Ông nó nè, tiếng nó… đấy.

Già Lạc tỉnh người khẽ buông bát nước xuống bàn. Xa xa phía hoàng cung đã vọng đến tiếng gầm của hằng đêm. Ban đầu còn văng vẳng, càng lúc tiếng càng rõ dần. Ban đầu thưa từng tiếng một, càng lúc tiếng càng dồn dập xé màn đêm. Đã chờ đã quen lắng nghe nhiều đêm rồi, Già bỗng nhiên thấy tiếng chúa sơn lâm đêm nay nó khang khác làm sao ấy. Tiếng gầm vang rõ sức thị uy nhưng chất chứa niềm cô độc, có cái gì đấy bi thương, dằn xé ở bên trong. Con Mốc dưới chân Già không nép mình mẹp dí xuống đất giống mấy đêm trước, nó nhổm dậy như muốn cất tiếng sủa lại. Già Lạc nhẹ tay vỗ vào đầu nó mấy cái. Con Mốc lặng lẽ bò sang nằm bên ngạch cửa. Già chợt thừ người ra nhớ lại bài kệ mà Sư cụ Am Tịnh Liên bảo rằng đó là của Đức Thánh Láng. Sao nhỉ, đại khái là :

Cho rằng Có thì cát bụi đều Có

Cho rằng Không thì hết thảy đều Không

Có và Không giống như trăng dưới nước

Chớ chấp vào Không là Có hay Không

-  Sao vậy ! Sao Ông nó thừ cả người ra vậy !

Vợ của Già lặng người. Bà thấy hình như Già không nghe tiếng của bà hỏi, hình như Già cũng không nghe tiếng gầm nơi cung cấm còn vang vọng tới. Bà thấy rõ rằng Già đang để tâm lắng nghe tiếng nói ở trong Già.

Lan nguyệt, Giáp Ngọ niên