MỘT TẤM LÒNG TRONG QUÁCH TẤN

Hiện nay gia đình nhà thơ Quách Tấn còn trân trọng lưu giữ 4 món đồ mà thuở sinh tiền nhà thơ đã xem như báu vật.

Báu vật thứ nhất : Tập Lữ Đường Di Cảo, tập thơ của Thái Thuận, một Tiến sĩ đời Lê Thánh Tông. Với ông, “những tinh túy gởi gắm trong thơ ca đều kết tinh từ những bài Đường thi”. Mà thơ của Thái Thuận là những bài luật Đường của người Việt Nam mang đậm nét, hình ảnh, phong vị của Đường Thi. Ông viết sau tập thơ : “Viết truyện về Lữ – Đường mà tình cờ được tập thơ của Lữ – Đường, tưởng cũng là một truyện ngẫu nhiên kỳ thú”. Ông đã có tuyển dịch 56 bài thơ của Thái Thuận in thành tập Lữ đường Thi Tuyển Dịch.

Báu vật thứ hai : Ba lá mận khô, những chiếc lá cuối cùng của cây mận trước nhà. Nhà ông ở trước chợ Đầm Nha Trang, nơi xôn xao kẻ bán người mua, nhưng là nơi các bạn thơ một thời của ông thường lui tới. Tán lá cây mận trước nhà ông đã từng là nơi quây quần của những tâm hồn thanh thoát trước chợ đời. Trước khi rũ héo, cây mận kịp để lại cho ông 3 cánh lá, đem đến cho ông những suy tư thân phận để ghi lại Hồi ức Bóng Ngày Qua.

Báu vật thứ ba : Một khúc sừng tê, đó là món quà mà học giả Nguyễn Hiến Lê đã tặng cho ông chữa bệnh mắt năm 1973. Nhà thơ đã trân trọng gói kỹ, ghi lại ngoài bì : “Vật kỷ niệm quý hơn vàng ngọc Xứ Trầm”. Đối với ông, dù là sừng tê hay sừng sơn ngưu, ông quý vật “không ở giá trị vật chất hay công dụng của chúng, mà quý những ân tình, những hình ảnh chúng chứa đựng bên trong …”

Báu vật thứ tư : Tập Tô Văn Trung (Thơ và Chú giải). Bộ sách Tô Văn Trung gồm 20 quyển do cụ Tam Hà Trần Thiếu Du ở Thuận Nghĩa, Bình Khê tặng làm quà Tết cho ông năm 1947. Tình bạn của ông với cụ Tam Hà đầy ân nghĩa mà ông đã viết trong Đời Văn Chương. Ít tháng sau thì cụ Tam Hà giã biệt trần đời, kháng chiến, tản cư, chạy giặc liên miên … Quách Tấn vẫn mang theo bên mình bộ sách ấy. Đến năm 1953, gia đình kiệt sản, một nải bạc tín phiếu chỉ mua được con cá mòi, vợ đau con đói … Ông cầm lòng bán bộ sách. Đau lòng, ông đi chuộc lại 1 cuốn với tâm niệm sau nầy để lại lời trăn trối cho cháu con : “Không được bán sách !”

  

Tứ Bửu của nhà thơ Quách Tấn hiển hiện rõ trong ông Một Tấm Lòng. Tấm Lòng của người thơ đối với bạn văn chương. Tấm Lòng đậm chất phong vị của Đường Thi, của lớp Nho sĩ còn sót lại trên cõi tạm thế gian.