Đò chiều còn đó người đưa, Ngâm Ai Tư Vãn người xưa đâu rồi

Thứ Bảy, 18 tháng 8, 2012

BÚT SƠN CỦA BÌNH KHÊ



Sách NHÀ TÂY SƠN của Quách Tấn – Quách Giao nói về núi non vùng đất Tây Sơn có đoạn  chép:
   
Phía bắc sông Côn, núi vùng Tây Sơn Trung cũng có nhiều ngọn cao lớn. Như hòn Ngăn, hòn Bong Bóng ở Vĩnh Thạnh, trông có vẻ ngang ngược như muốn ngăn lối chặn đường thiên hạ đi rừng. Bốn mặt lại có suối khe bao bọc. Thế rất hiểm. Phía đông hòn Ngăn, cách một dòng suối, có hai ngọn nút cao ngất, đứng song song như hai răng nanh. Ðó là hòn Vỏ Cá và hòn Da Két.

Núi càng đi xuống đông thì càng thấp dần.

Sau hòn Vỏ Cá, hòn Da Két, còn hòn Bạc Má và hòn Nước Ðỏ. Hai hòn này có thể coi là một, nếu không có đèo Bồ Bồ chạy ở giữa. Ðèo mở đường giao thông cho khách ở phía đông lên phía tây, ở phía tây xuống phía đông. Núi đèo đều có hình thù và sắc thái đặc biệt, không thể tả nổi.

Thứ Sáu, 3 tháng 8, 2012

BÀI VĂN BIA CA NGỢI CÔNG ĐỨC QUANG TRUNG HOÀNG ĐẾ

Tượng Quang Trung và Bài Ký được phục dựng ở sân Trường Quang Trung Tây Sơn

Ngày 29 tháng 7 Âm lịch hằng năm là húy nhật của Quang Trung Hoàng Đế.
Người dân Bình Khê luôn tưởng tiếc, kính nhớ ân đức của ba anh em Nhà Tây Sơn. Thời nhà Nguyễn, nhân dân Bình Khê bí mật thờ ba ngài ở Đình làng Kiên Mỹ. Sau nầy, trên nền Đình làng đổ nát ấy, Đền thờ Tam Kiệt Tây Sơn được dựng lên, trước sân có đặt tượng bán thân của Quang Trung Hoàng Đế, và dựng Bi Đình có bài văn bia tán tụng công đức của Ngài. Xuân kỳ Thu tế, cũng như hằng năm địa phương đều tổ chức kỷ niệm Chiến Thắng Đống Đa, ngày mồng 5 tháng giêng Âm lịch, khách khắp nơi đổ xô về tham dự, ngựa xe như nước …

Sau 1975, Đền thờ được tu tạo, xây thêm Bảo Tàng Quang Trung bên cạnh, nhưng Bi Đình cũng như bài văn bia bị hủy. Thật tiếc cho giới văn chương muốn tìm hiểu những công trình văn học xưa. Bài Ký nhân dân Bình Khê tán tụng công đức Quang Trung Hoàng Đế do Quách Tấn chấp bút năm 1961, đã hơn 50 năm, cũng đủ để bài Ký viết theo thể văn biền ngẫu thuở xưa là món cổ.

Gần đây, Bài ký được in lại trong cuốn Nhà Tây Sơn của Quách Tấn - Quách Giao. Sân Trường THPT Quang Trung Tây Sơn (trước kia là Trung Học Quang Trung Bình Khê) có dựng tượng Quang Trung Hoàng Đế và cũng cho khắc lại Bài Ký đó, có lẽ sao lấy từ cuốn Nhà Tây Sơn. Nhưng bản in cuốn Nhà Tây Sơn có quá nhiều lỗi chính tả, và tam sao thì dễ thất bổn, việc sao chép khắc lại bài Ký đã dùng nhiều từ sai lệch. Một số trang mạng như trang báo điện tử Bình Định cũng cho đăng bài Ký, nhưng đăng bài văn dưới dạng câu cú tràng giang đại hải, không đúng với thể văn nầy (!?), và cũng phạm nhiều lỗi đáng tiếc, không trân trọng những gì mà người xưa đã viết về Hoàng Đế Quang Trung.

Gắng sao lục lại và vụng về chú giải những điển tích xưa sử dụng trong bài Ký, một việc không lớn, nhưng mặt nào đó giúp cho lớp trẻ Tây Sơn đọc được chuyện xưa, biết người xưa, tự nghĩ cũng là việc nên làm … Chỉ mong được góp ý, bổ sung, để bài văn bia của nhân dân Bình Khê ngày xưa được trọn vẹn, được đi vào lòng người.